Vijfde Linieregiment

Korte historiek van het '5 Linie Regiment’

Van 1814 tot 1830 behoorde ons land tot het "Koninkrijk der Nederlanden". In het leger der Nederlanden werd een onderscheid gemaakt tussen Nederlandse en Belgische afdelingen. Zo telde het Leger der Nederlanden in 1829 elf Belgische infanterie-eenheden. Onmiddellijk na de Belgische onafhankelijkheid ging het ‘Voorlopig Bewind’ over tot de oprichting van een Belgische Leger. In dit leger werden op 16 oktober 1830, bij arrest van het Voorlopig Bewind, officieren, onderofficieren en soldaten van de 14e Afdeling uit het leger der Nederlanden, ondergebracht in het Regiment van Maastricht. Maastricht was op dat ogenblik nog een Vlaamse stad. Bij decreet van het Voorlopige Bewind verkreeg het Regiment van Maastricht op 25 november 1830 als definitieve benaming het 5 Linie Regiment. Op identieke manier ontstonden alle regimenten genummerd van 1 tot 11.

Tijdens de Tiendaagse Veldtocht in augustus 1831 verhinderde het 1 en het 2 Bataljon van het 5 Linie Regiment elke uitval van de vijand uit de citadel te Antwerpen.

Op 4 januari 1832 ontving het 5 Linie Regiment zijn vaandel uit de handen van Koning Leopold I. Dit gebeurde op de Meir te Antwerpen. Vanaf de oprichting van het 5 Linie Regiment namen officieren, onderofficieren en soldaten van het Regiment deel aan verschillende gevechten en buitenlandse expedities. Het Regiment zette zich tevens roemvol in tijdens de twee wereldoorlogen. We vermelden chronologisch:

Algerije

Tussen 1840 en 1851 zonden Europese landen verscheidene expedities om de Algerijnse opstanden te onderdrukken. Aan deze expedities namen verschillende officieren van het 5 Linie Regiment deel.

Risquons-tout

Vanwege de buitenlandse dreiging, ditmaal komende van Frankrijk, werd een Belgische mobiele brigade opgericht. Het 5 Linie Regiment stuurde vanuit zijn toenmalige garnizoensstad Doornik een bataljon naar Moeskroen. De gevechten grepen plaats in de omgeving van het dorp Risquons-Tout (1848).

De Mexicaanse expeditie

Van 1864 tot 1867 namen militairen van het 5 Linie Regiment deel aan de Mexicaanse expeditie. Dit ter ondersteuning van Keizer Maximiliaan van Mexico, gehuwd met een Belgische prinses. Alle Belgische vrijwilligers werden gegroepeerd in een Belgisch legioen dat onder bevel stond van Kolonel Baron Van Der Smissen, Officier van het 5 Linie Regiment. Het Belgische legioen wist zich bijzonder te onderscheiden in de gevechten bij Tacambaro op 11 april 1865, bij Loma op 16 juli 1865 en bij Marim op 25 september 1866.

De mobilisatie van 1870

De spanning tussen het Pruisische rijk en Frankrijk in 1870 betekende voor het Belgische leger de eerste mobilisatie. Het 5 Linie Regiment bestond toen uit vijf bataljons. De eerste drie bataljons behoorden tot het observatieleger met een bewakingsopdracht ter hoogte van de Duitse en Franse grenzen. Het vierde en vijfde bataljon behoorden bij het leger van Antwerpen dat bij een eventuele invasie een terugtochtstelling moest verzekeren voor het Belgische leger. Met succes leverde het 5 Linie Regiment een bijdrage ter vrijwaring van de Belgische neutraliteit.

Congo

Vanaf 1877 werden verschillende Belgische expedities georganiseerd naar Congo. Hieraan namen verscheidene militairen van het 5 Linie Regiment deel. De kolonisatie vorderde in totaal 10 officieren en 14 onderofficieren, komende uit het 5e Linie Regiment.

De Eerste Wereldoorlog

Zoals gepland, wordt bij de mobilisatie in 1914 het 5 Linie Regiment ontdubbeld en geeft zo het ontstaan aan het 25 Linie Regiment en een Compagnie machinegeweren. Deze eenheden zijn gegroepeerd in de 5 Brigade. Deze brigade behoort tot het Veldleger. Het 5 Linie Regiment is gelegerd in Antwerpen. Bij het uitbreken der vijandelijkheden op 4 augustus 1914 bevindt de 5 Brigade zich in de omgeving van Antwerpen. Na hevige gevechten, worden door het Belgische leger de forten rond Luik één voor één opgegeven, winnen de Duitsers terrein en trekt het Belgisch leger zich langzaam terug.

De eerste uitval uit Antwerpen

Op 25 augustus 1914 zet de 5 Brigade, met het 25 Linie Regiment op kop, de beweging in vanuit Antwerpen, met als objectief Haacht. Het doel is de vijand in de flank aan te vallen. Het 25 Linie Regiment beschikt echter over beduidend minder artilleriesteun dan de Duitsers en is, samen met het 5 Linie Regiment, verplicht terug te trekken naar Antwerpen.

De tweede uitval uit Antwerpen

Koning Albert I besluit op 7 september tot een tweede uitval uit Antwerpen. Het 25 Linie Regiment slaagt erin Werchter, bij Rotselaar, te heroveren op de Duitsers die zich moeten terugtrekken achter de Dijle. Men besluit het offensief verder te zetten en de 5 Brigade moet de Dijle overschrijden te Molen (dit is een gehucht van Rotselaar, genoemd naar de watermolen aan de Dijle). Het 5 Linie Regiment overschrijdt de brug en wordt hevig onder vuur genomen. Na de tweede uitval uit Antwerpen worden de Duitsers verplicht eerst komaf te maken met de vesting Antwerpen. Het 5 en het 25 Linie Regiment zijn er aldus in geslaagd, door hun flankacties vanuit Antwerpen, de opmars van de Duitse eenheden op beduidende wijze te vertragen.

De IJzer

De IJzer wordt beschouwd als de laatste nationale verdedigingslijn. Het 5 Linie Regiment bezet de voorpost Lombardsijde en slaagt erin met succes verscheidene Duitse aanvallen af te slaan. Op 18 oktober 1914 wordt het Regiment verplicht zich terug te trekken achter het sluizencomplex van Nieuwpoort. Om de moed van de manschappen van het 5 Linie Regiment te belonen wordt toegestaan de vermeldingen IJzer en Lombardsijde in het Vaandel te dragen. Tot 30 oktober wordt met wisselend succes gestreden tot het water de Duitsers dwingt zich terug te trekken. De jarenlange loopgravenoorlog begint. Afwisselend wordt het 5 Linie Regiment ingezet te Nieuwkapelle, te Sint-Jacobskapelle, te Noordschoten, te Diksmuide, te Ramskapelle en te Boezinge.

 Het offensief

In Vlaanderen wordt het offensief ontketend op 28 september 1918. In dat kader verovert het Regiment de Duitse stelling noordelijk van Diksmuide. De volledige ‘Flandernstellung’ wordt vervolgens veroverd. Na de vijand uit Izegem en Ingelmunster te hebben verjaagd, stuit men op belangrijke weerstand te Oost-Rozebeke. Na hevige gevechten slaagt men erin de vijand volledig uit Oost-Rozebeke te verjagen. Om de moed van het Regiment te erkennen wordt toegelaten de vermelding Oost-Rozebeke in het Vaandel van het Regiment te dragen. De opmars wordt verder gezet tot 11 november, de wapenstilstand.

Het interbellum

Het 5 Linie Regiment vervoegt, na de wapenstilstand, zijn oude garnizoensstad Antwerpen. In 1919 maakt het 5 Linie Regiment deel uit van het bezettingsleger van de Ruhr en wordt gelegerd te Aachen. Deze bewakingsopdracht duurt tot oktober 1920, waarna het 5 Linie terugkeert naar Antwerpen. Daarna volgen tot 1924 nog verschillende bezettingsopdrachten. Op 30 oktober 1930 ontvangt het 5 Linie Regiment de Leopoldsnestel in aanwezigheid van zijne Koninklijke Hoogheid Prins Leopold en staat zijne Majesteit de Koning toe, in erkenning van de inzet van het Regiment in september 1914, de vermelding Antwerpen in het Vaandel te dragen. In 1933 verschijnt het Gulden Boek met de namen van de gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog.

De Tweede Wereldoorlog

Op 01 september 1939 wordt het 17 Linie Regiment gemobiliseerd. Alle opgeroepenen zijn oudgedienden van het 5 Linie Regiment. Het 35 Linie Regiment wordt gevormd in 1939 eveneens door ontdubbeling van het 5 Linie Regiment. Het 55 Linie Regiment ontstaat op 28 december 1939. Op 10 mei 1940 bevindt het Regiment zich aan de Maas in de omgeving van Luik. Diezelfde dag slagen de Duitsers erin door verrassing de bruggen te Vroenhoven en Veldwezelt ongeschonden in handen te krijgen. Het fort van Eben-Emael valt eveneens. Op 11 mei krijgt het 5 Linie de opdracht zich op te stellen in de omgeving van Boortmeerbeek. Op 16 mei wordt het 5 Linie Regiment afgelost en bezet een kantonnement in de omgeving van de kerk van Humbeek, aan de westzijde van het Kanaal van Willebroek. Het kantonnement wordt op 17 mei plots aangevallen. Alleen door het doeltreffende ingrijpen van het Regiment kan vermeden worden dat de vijand het Kanaal van Willebroek overschrijdt. Op 18 mei krijgt het 5 Linie het bevel zich terug te trekken tot achter de Dender, waar het 2 Linie Regiment afgelost wordt in het bruggehoofd Gent. Het 5 Linie Regiment weet zich bijzonder te onderscheiden door zijn stelling te Kwatrecht te houden. Op 28 mei capituleert het Belgische leger en het Regiment begeeft zich in krijgsgevangenschap.

De heroprichting

Na de bevrijding wordt het Belgische leger terug opgericht. De aldus nieuw opgerichte eenheden namen de tradities over van de vroegere regimenten. Op 8 maart 1946 mocht het 3 Bataljon van de 2 Brigade IJzer de tradities van het 5 Linie Regiment overnemen.

De naoorlogse periode

Na achtereenvolgens de garnizoenen Weiden, Duisdorf en Lüdenscheid bezet te hebben, was het 5 Linie Regiment sinds 8 oktober 1949 gekazerneerd te Soest. In het domein van de tenue traden er in 1945-1946 wijzigingen op. Zo werd de muts met floche vervangen en kreeg het 5 Linie Regiment een kenteken dat het Steen van Antwerpen voorstelt. Na het aanvaarden van dit nieuwe kenteken werd het 5 Linie Regiment het ‘Vossenbataljon’. Lange tijd bevond er zich naast de ingang van de kazerne een hok met een vos, geschonken door de Zoo van Antwerpen. Tijdens de oorlog in Korea van 1950 tot 1953, leverde het 5 Linie Regiment verschillende officieren, onderofficieren, korporaals en soldaten, voor het Belgische bataljon.

Marscompagnie Congo

Op 8 juli 1960, kort na het uitbreken van de onlusten in de Congo-Republiek, vertrok een Marscompagnie naar Katanga. De compagnie voerde opdrachten uit te Elisabethstad en te Jadotstad. Begin september 1960 werden de Belgische eenheden afgelost door UNO-troepen. De compagnie van ons Regiment keerde als een van de laatste eenheden naar België terug.

Klaar voor vertrek (vlnr Sgt Dens, Bert en Faes) Zicht op vliegveld van Kano Kamp Generaal Baron Jacques de Dixmuide Stand-by voor inzet
Klaar voor vertrek op patrouille Fabriekswacht electriciteitscentrale Shituru Begrafenis van Burgemeester Glautier Laatste defile voor vertrek

Marscompagnie Ruanda-Urundi

Begin mei 1961 vertrok een Marscompagnie van het 5 Linie Regiment naar Urundi. Deze compagnie voerde opdrachten uit in gans Urundi, later en tot oktober 1961 ook in Ruanda.

Kamp Ngozi Verkenning rond vliegveld van Elisabethstad Gemotoriseerde patrouille Compagniecommandant bezoekt de Sectie van Sgt Bens
  Evacuatie van gekwetsten tijdens onlusten in Cendajuru Voor gemeentehuis Cendajuru Afzwaai van dienstplichtigen in operatiezone 

43 jaar Soest

Gedurende het 43 jarige verblijf van het 5 Linie Regiment in Soest, leverde het Regiment een niet aflatende bijdrage in het kader van de opeenvolgende strategieën van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie. Dit zowel in het kader van de gewaarborgde wederzijdse vernietiging, als in het kader van de strategie van de evenredige tegenactie. De gewijzigde geostrategische situatie, als gevolg van het einde van de bipolaire wereld en de implosie van de Sovjetunie, had zijn impact op de structuur van de Belgische Strijdkrachten. In dit kader werden op 27 juni 92 het 5 Linie Regiment en Bataljon Bevrijding versmolten tot het Regiment Bevrijding – 5 Linie.

We use cookies
Voor een correcte en aangename gebruikerservaring op deze site zijn cookies vereist. Wij gebruiken enkel functionele cookies.